HATTUŞAŞ: HATTUŞAŞ TARİHÇESİ

Hattuşaş, Hititler'in geç tunç çağı dönemindeki başkentidir. Çorum ilinin 82 km güneybatısındaki günümüzdeki adıyla Boğazkale ilçesinde bulunmaktadır.

Hattuşaş Antik Kenti [değiştir]

Kent, tarih sahnesinde, Hitit İmparatorluğu'nun MÖ 17. ile 13. yüzyıllar arasında başkenti olarak yer almıştır. Hattuşaş'a 1986 yılında UNESCO Dünya Mirasları listesine dahil edilmiştir. Hattuşaş Çorum'un Sungurlu ilçesinin güneydoğusunda Boğazkale ilçesinin 4km doğusundadır.

Hattuşaş'ta Ortaya Çıkarılan Şehir Katmanları [değiştir]

Hitit Devleti'nin başkenti olan Hattuşaş sanat ve mimarlık alanında gelişmeler göstermiştir. Hattuşaş sözcüğü Hattus sözcüğünden yani Hatti insanlarının verdiği orijinal addan gelir. Hattuşaş çok geniş bir alana yayılmıştır. Yapılan kazılarda 5 kültür katı ortaya çıkmıştır. Bu katlarda Hatti, Asur, Hitit, Frig, Galat, Roma ve Bizans dönemlerinden kalma kalıntılar bulunmuştur. Kalıntılar Aşağı Kent, Yukarı Kent, Büyük Kale (Kral Kalesi), Yazılıkaya'dan oluşmaktadır.

Aşağı Şehir [değiştir]

Hattuşaş'ın konumu ve Anadolu'daki Başlıca Hitit yerleşim brimleri.

Hattuşaş'ın kuzeyde kalan kısımına "Aşağı şehir", güneyde kalan kısımına "Yukarı Şehir" denir. Hattuşaş'daki kalıntıları ilk olarak Fransız arkeolog Charles Texier keşfetmiştir. 1893-1894 yıllarında kazılar başlatılmıştır, ve bu kazlıardan sonra 1906'da Alman Hugo Winckler ile İstanbul Arkeoloji Müzesi'nden Thedor Makridi çivi yazısı ile yazılmış büyük bir Hitit arşivi bulmuşlardır. Hattuşaş'da M.Ö. III. binden itibaren yerleşim görülmektedir. Bu dönemdeki yerleşmeler genellikle Büyükkale çevresinde oluşmuştur. M.Ö. 19. ve 18. yüzyıllarda Aşağı Şehir'de Asur Ticaret Kolonileri Çağı yerleşmeleri görülmektedir ve şehrin adına ilk kez bu çağa ait yazılı belgelerde rastlanmıştır. Ortaya çıkan yazıtlardan Hattuşaş'ın M.Ö. 18.yy'da Kuşşara kralı Anitta tarafından tahrip edildiği ortaya çıkmaktadır. Bu tahrihten sonra M.Ö 1700 yıllarında Hattuşaş yeniden yerleşime açıldı ve M.Ö. 1600'lerde Hitit Devleti'nin başkenti olmuştur. Kurucusu Anitta gibi Kuşşara kökenli olan I. Hattuşili'dir.

Yukarı Şehir [değiştir]

Hattuşaş'ın "Yukarışehir" denilen bölgesi 1km²alana yayılmıştır ve eğimli bir arazi şekili vardır.Yukarışehir genellikle tapınaklar ve kutsal alanlardan oluşur. Yukarı Şehir güneyden çevrilen bir surla donaltılmıştır. Bu sur üzerinde 5 tane kapı vardır. Kentin en yüksek noktasında bastion ile "Sfenksli Kapı" yer almaktadır. Diğer dört kapıdan güney surunun doğu ve batı ucunda karşılıklı "Kral Kapısı" ve "Aslanlı Kapı" yer almaktadır.

Hattuşaş'ın Kapıları

Aslanlı Kapı.
Sfenksli Kapı.
Kral Kapısı, Parabolik bir ark ve restore edilmiş rölyefli.
Hattuşaş'ın Aslanlı Kapısı, Koruyucu bir arslan heykeli.
Kentin muhasarası esnasında halkın gizlice şehir dışıyle temasını sağlayan Yerkapı.

Aşağı ve Yukarı Şehir Tapınakları

Şehir İçi Büyük Tapınağı'nın kalıntıları.
Aşağı Şehir Büyük Tapınağı'nın kalıntıları.
Büyük Tapınak'ta ele geçen Küp.
Büyük Tapınak'ta ele geçen Kadeş antlaşması metninin kopyası.
Büyük Tapınak'taki Aslan Havzası.
Şehir duvarının kalıntıları.
Yukarı Şehir'in tapınak bölgesinden kalıntılar.
Yukarı Şehir Tapınağı'nın kalıntıları.

Nişantepe'de II. Şuppiluliuma tarafından yaptırılan 2 numaralı Oda

Oda duvarına işlenmiş olan rölyef.
Nişantepe'de Oda duvarına kazınan hiyeroglif çivi yazısı örnekleri.
Hitit İmparatorluğu'nun bilinen son hükümdarı II. Şuppiluliuma'nın rölyefi.

Büyük Kale [değiştir]

Kraliyet Sarayı, ikamet ve imparatorluğun yönetim merkezi de dahil olmak üzere 150 m, 250 m kayalık bir tepe üzerine inşa edilmiştir.

Büyük Kale

Hattuşaş'ın Kraliyet Kalesi Duvarlarının Kalıntıları.
Kraliyet Şatosunun güneyden görünümü.
Büyük Kale.

Yazılıkaya [değiştir]

Hattuşaş antik kentinin 2 km kuzeydoğusunda bulunan, kayalar arasındaki, galeri adı verilen iki girintiden oluşan, M.Ö. 13. yüzyılda yapılmış Hitit açık hava tapınağı.

Yazılıkaya

Yazılıkaya Kral IV. Tudhaliya kabartması.
Oda A.
Oda B'nin Girişi.
Oda B: Oniki Cehennem tanrısının kafile halinde yürüyüşleri.
Kral IV. Tudhaliya Kabartması.
Yazılıkaya'da bulunan çivi yazısı örnekleri.
Yazılıkaya'da bulunan çivi yazısı örnekleri.
Yazılıkaya yakınlarındaki Mâbedde bulunan Oniki Hitit Yeraltı Tanrısı Kabartması.